Vì sao phải lắp đặt chống sét lan truyền?
Chỉ trong tích tắc, một cú sét lan truyền có thể xóa sổ toàn bộ hệ thống điện của bạn. Nhiều công trình tại Việt Nam vẫn chủ quan, chỉ lắp kim thu sét mà bỏ qua thiết bị chống sét lan truyền (SPD), dẫn đến thiệt hại hàng trăm triệu đồng, thậm chí mất trắng dữ liệu quan trọng. Vậy SPD là gì, vì sao nó lại là “lá chắn thứ hai” không thể thiếu trong hệ thống bảo vệ điện?

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hậu quả nghiêm trọng nếu không lắp SPD – và cách bảo vệ thiết bị điện tử một cách toàn diện
Vì sao phải lắp đặt chống sét lan truyền?
Lắp đặt chống sét lan truyền
1. Khái niệm và vai trò của chống sét lan truyền (SPD)
Thiết bị chống sét lan truyền (SPD) là bộ phận quan trọng trong hệ thống bảo vệ sét, có nhiệm vụ:
- Hấp thụ và chuyển hướng dòng sét gián tiếp hoặc xung quá áp lan truyền từ nguồn điện, tín hiệu.
- Bảo vệ thiết bị điện – điện tử không bị phá hủy do điện áp tăng đột biến.
Tham khảo bài: Giải pháp chống sét lan truyền
SPD được lắp tại tủ điện chính, tủ phụ, thiết bị điều khiển, phòng server, hệ thống camera, báo cháy… SPD là bức tường chắn thứ hai sau kim thu sét – giúp bảo vệ thiết bị nội bộ khỏi nguy cơ hư hỏng.
2. Không lắp thiết bị chống sét lan truyền thì sao?
Rất nhiều công trình tại Việt Nam chỉ lắp kim thu sét trực tiếp, nhưng không hề lắp SPD – dẫn đến hậu quả:
a. Thiết bị điện–điện tử bị phá hủy nghiêm trọng
- Sét đánh lan truyền qua đường dây điện, internet, camera…
- Hậu quả: cháy nổ nguồn, hư mainboard, hỏng thiết bị mạng, PLC, inverter, cảm biến…
b. Thiệt hại tài chính lớn
- Thay thế thiết bị tốn kém: tivi, máy tính, camera, hệ thống server, cảm biến công nghiệp...
- Mất dữ liệu, gián đoạn sản xuất, vận hành.
c. Không đủ điều kiện bảo hiểm
Nhiều đơn vị bảo hiểm không bồi thường nếu không có hồ sơ lắp SPD chuẩn theo quy định.
d. Nguy cơ cháy nổ âm thầm trong tủ điện
- Xung sét lan truyền gây phóng hồ quang, cháy dây dẫn, nổ aptomat.
- Nguy hiểm hơn cả sét trực tiếp vì khó phát hiện trước.
Hình ảnh cháy nổ do sét đánh
![]() | ![]() |
![]() | ![]() |
3. So sánh chống sét trực tiếp và chống sét lan truyền
Hạng mục | Chống sét trực tiếp | Chống sét lan truyền |
---|---|---|
Mục đích | Bảo vệ công trình khỏi tia sét đánh thẳng | Bảo vệ thiết bị khỏi xung sét lan truyền |
Thiết bị | Kim thu sét , dây thoát sét, tiếp địa | Thiết bị SPD, tủ cắt lọc sét |
Bảo vệ thiết bị điện | ❌ Không bảo vệ thiết bị | ✅ Bảo vệ thiết bị hiệu quả |
Tiêu chuẩn áp dụng | NFC 17-102 , TCVN 9385 | IEC 61643-11 , UL 1449 |
→ Tham khảo bài: Giải pháp chống sét trực tiếp
4. Lắp đặt chống sét lan truyền thì lắp những gì?
a. Hệ thống tiếp địa riêng biệt đạt chuẩn
Một sai lầm rất phổ biến hiện nay là dùng chung tiếp địa của hệ thống chống sét trực tiếp cho cả SPD . Đây là cách làm sai hoàn toàn về mặt tiêu chuẩn và cực kỳ nguy hiểm về mặt kỹ thuật.
Theo tiêu chuẩn IEC 62305-4, hệ thống SPD phải được nối với hệ thống tiếp địa điện an toàn riêng biệt, sau đó thực hiện liên kết đẳng thế (equipotential bonding) để tạo một lưới nối đất tổng thể ổn định.
Nếu đấu nối SPD vào bãi tiếp địa của kim thu sét, khi sét đánh trực tiếp thì chính SPD sẽ là nơi tiếp nhận toàn bộ xung năng lượng cực lớn — dẫn tới cháy nổ SPD, hỏng thiết bị.
→ Tham khảo bài: Giải pháp hệ thống tiếp địa
b. Yêu cầu kỹ thuật hệ thống tiếp địa cho SPD
- Chống sét lan truyền nguồn điện yêu cầu điện trở đất ≤ 4Ω.
- Chống sét lan truyền tín hiệu, điều khiển yêu cầu điện trở đất ≤ 1Ω.
- Dùng hộp kiểm tra điện trở để đo định kỳ. Có thể tham khảo mẫu: Hộp kiểm tra điện trở.
- Khuyến nghị dùng hóa chất giảm điện trở GEM nếu đất đá khô cứng: Hóa chất GEM.
c. SPD phù hợp từng cấp độ bảo vệ
Tuân theo mô hình vùng LPZ (Lightning Protection Zones) và tiêu chuẩn IEC 61643-11, cần:
- SPD Type 1: lắp tại tủ điện chính (bảo vệ dòng sét trực tiếp 10/350μs)
- SPD Type 2: lắp tại tủ phân phối, tủ điều khiển (bảo vệ xung lan truyền 8/20μs)
- SPD Type 3: lắp sát thiết bị nhạy cảm, phòng server, UPS
Có thể chọn loại SPD kết hợp Type 1+2 nếu không gian tủ điện hạn chế.
![]() | ![]() |
d. Bảo vệ tín hiệu, mạng và đường truyền dữ liệu
Đối với công trình có:
- Camera quan sát, hệ thống điều khiển tự động (PLC)
- Thiết bị đo lường – giám sát – SCADA
Thì cần lắp thêm:
- SPD tín hiệu RJ45, RS485, RS232
- SPD cho đường 24VDC, 48VDC, 110VDC
- Tiêu chuẩn bắt buộc: IEC 61643-21.
![]() | ![]() |
→ Tham khảo mục: Thiết bị chống sét tín hiệu
Tân Tiến cam kết cung cấp thiết bị SPD đạt tiêu chuẩn quốc tế IEC 61643-11, IEC 61643-21, UL 1449, thiết kế đúng kỹ thuật, thi công an toàn – hiệu quả – đồng bộ.

=> Không lắp SPD = Bỏ ngỏ toàn bộ thiết bị điện!
Để đảm bảo an toàn toàn diện, mỗi công trình cần được thiết kế giải pháp chống sét lan truyền phù hợp với hệ thống điện, tủ phân phối và thiết bị điều khiển.
![]() | ![]() |
📞 Nếu bạn đang băn khoăn về giải pháp chống sét lan truyền phù hợp cho công trình của mình, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới hoặc liên hệ với Tân Tiến qua hotline 0901 73 37 37 – chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn miễn phí và đồng hành cùng bạn bảo vệ hệ thống điện một cách toàn diện!