Những quy định về kiểm định chống sét mà chủ đầu tư cần biết
Kiểm định chống sét là một quy trình pháp lý và kỹ thuật quan trọng nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các công trình xây dựng, nhà xưởng, và khu dân cư trước nguy cơ sét đánh. Hiểu rõ về kiểm định chống sét giúp chủ đầu tư và doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật và bảo vệ tài sản, tính mạng con người.
Bài viết này sẽ cung cấp kiến thức toàn diện về kiểm định chống sét, từ định nghĩa, lý do cần thực hiện, quy trình chi tiết đến các tiêu chuẩn bắt buộc áp dụng tại Việt Nam.
Định nghĩa về kiểm định chống sét là gì?
Kiểm định chống sét (hay còn gọi là kiểm tra hệ thống chống sét) là hoạt động kiểm tra, đo lường và đánh giá một cách toàn diện khả năng hoạt động của hệ thống chống sét đã được lắp đặt.
Quá trình này được thực hiện bởi các tổ chức có thẩm quyền, nhằm xác định hệ thống có đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành (TCVN) hay không, từ đó đảm bảo khả năng dẫn dòng điện sét xuống đất một cách an toàn nhất khi có sự cố xảy ra.
Mục đích cuối cùng là đảm bảo hệ thống luôn sẵn sàng hoạt động hiệu quả, giảm thiểu rủi ro cháy nổ, hư hỏng thiết bị điện và bảo vệ an toàn cho con người.
Tại sao cần kiểm tra thẩm định chống sét?
Việc kiểm định chống sét không chỉ là một khuyến nghị mà là một yêu cầu pháp lý bắt buộc đối với đa số các công trình.
- Yêu cầu pháp lý bắt buộc: Việc kiểm định hệ thống chống sét là một phần trong công tác đảm bảo an toàn lao động và phòng cháy chữa cháy theo quy định của pháp luật Việt Nam.
- Phòng ngừa rủi ro cháy nổ, hư hỏng thiết bị: Sét đánh trực tiếp hoặc gián tiếp có thể tạo ra dòng điện cường độ cực lớn, gây chập cháy, phá hủy cấu trúc công trình và các thiết bị điện tử đắt tiền.
- Phát hiện sớm các hư hỏng, xuống cấp: Sau thời gian sử dụng hoặc do tác động của thời tiết, các mối nối có thể bị lỏng, dây dẫn bị ăn mòn, hoặc hệ thống tiếp địa bị khô cạn. Kiểm định giúp phát hiện sớm các vấn đề này để kịp thời khắc phục.
Quy trình kiểm định chống sét cơ bản
Quy trình kiểm định chống sét được tiến hành một cách khoa học và chặt chẽ, tuân thủ theo các tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9385:2012 (Chống sét cho các công trình xây dựng – Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống) và các tiêu chuẩn liên quan khác.
Các bước chính bao gồm:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Đơn vị kiểm định sẽ xem xét các tài liệu kỹ thuật, hồ sơ thiết kế ban đầu của hệ thống, nhật ký bảo trì gần nhất (nếu có) để nắm được thông tin tổng quan về hệ thống.
Bước 2: Kiểm tra trực quan toàn bộ hệ thống
Kiểm tra vật lý mọi thành phần của hệ thống:
- Tình trạng kim thu sét (cổ điển hay ESE), cột đỡ.
- Dây dẫn thoát sét (dây cáp đồng trần, cáp nhôm): Kiểm tra tình trạng ăn mòn, đứt gãy.
- Các mối nối, kẹp tiếp xúc: Đảm bảo độ chắc chắn, không bị lỏng lẻo, gỉ sét.
- Hệ thống tiếp địa: Kiểm tra vị trí lắp đặt, tình trạng các cọc đồng, hộp kiểm tra điện trở.
Bước 3: Đo đạc thông số kỹ thuật quan trọng nhất
Đây là bước quan trọng nhất, sử dụng các thiết bị chuyên dụng để đo lường:
- Đo điện trở tiếp địa (Điện trở nối đất): Chỉ số này quyết định khả năng tản dòng điện sét xuống đất nhanh hay chậm. Theo TCVN, trị số điện trở nối đất cho hệ thống chống sét phải nhỏ hơn hoặc bằng 10 Ohm (Ω).
- Kiểm tra tính liên tục của mạch dẫn điện từ kim thu sét xuống đất để đảm bảo dòng điện được dẫn đi thông suốt.
Bước 4: Đánh giá và cấp giấy chứng nhận
Căn cứ vào kết quả đo đạc và kiểm tra thực tế, đơn vị kiểm định sẽ so sánh với các tiêu chuẩn hiện hành.
- Nếu hệ thống đạt yêu cầu, công trình sẽ được cấp Giấy chứng nhận kiểm định an toàn hệ thống chống sét.
- Nếu không đạt, đơn vị kiểm định sẽ chỉ ra các lỗi, khuyến nghị biện pháp khắc phục (sửa chữa, bổ sung cọc tiếp địa, thay thế dây dẫn...).
Tần suất và đơn vị thực hiện
Tần suất kiểm định
Để đảm bảo hệ thống chống sét luôn hoạt động hiệu quả và an toàn, việc kiểm định định kỳ là điều bắt buộc.
- Tối thiểu 1 năm/lần: Đây là tần suất kiểm định theo quy định pháp luật hiện hành.
- Nên thực hiện trước mùa mưa bão để chủ động phòng ngừa các rủi ro tiềm ẩn từ thiên tai.
Đơn vị thực hiện
Việc kiểm định hệ thống chống sét cần được thực hiện bởi các tổ chức kiểm định kỹ thuật an toàn có đủ năng lực chuyên môn, được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc các cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp phép.
Trong số các đơn vị uy tín hiện nay, Tân Tiến là một lựa chọn đáng tin cậy. Tân Tiến cung cấp giải pháp và dịch vụ chống sét toàn diện , bao gồm: thi công hệ thống chống sét , đo điện trở tiếp địa , tư vấn thiết kế chống sét , cung cấp thiết bị và kiểm định hệ thống chống sét theo tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành.
Không chỉ dừng lại ở năng lực thi công và kiểm định, Tân Tiến hiện là đối tác đại diện chính thức tại Việt Nam của các thương hiệu chống sét hàng đầu quốc tế:
- Sertec CMCE (Paraguay / Asia Pacific) – công nghệ trung hòa sét tiên tiến được triển khai trên 50 nước trên thế giới, đã được xác thực trên hệ thống phân phối Find a Dealer toàn cầu.
- OBO Bettermann (Đức) – tập đoàn lớn về thiết bị chống sét & hệ thống tiếp địa, Tân Tiến được xác nhận chính thức trên hệ thống đại lý của OBO khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.
- AT3W (Tây Ban Nha) – nhà sản xuất kim thu sét ESE & hệ thống cảnh báo sét ATSTORM®, Tân Tiến giữ vai trò đại diện thương mại tại Việt Nam.
Với vai trò đại diện chính thức, Tân Tiến cung cấp giải pháp – thiết bị – tư vấn kỹ thuật chuẩn hãng, hỗ trợ triển khai thực tế và đảm bảo toàn bộ sản phẩm đến tay khách hàng đều chính hãng, đúng tiêu chuẩn quốc tế và được hãng công nhận.
Kết luận
Đánh giá hệ thống chống sét là một hoạt động thiết yếu, mang tính sống còn đối với mọi công trình. Việc tuân thủ quy định pháp luật và thực hiện kiểm định định kỳ không chỉ giúp doanh nghiệp tránh khỏi các hình phạt hành chính mà quan trọng hơn, giúp bảo vệ tối đa tài sản và sự an toàn của con người trước sức tàn phá khủng khiếp của sét, đồng thời đảm bảo hiệu quả hoạt động của hệ thống thông qua kiểm định chống sét.
